Reginald E.H. Dyer
Het bloedbad van Jallianwala Bagh zet in april 1919 de koloniale verhoudingen in Brits-Indië op scherp. Op commando van Reginald E.H. Dyer schieten Gurkha en Beloetsjen op een menigte Sikhs in hun heilige stad Amritsar. Officiële dodental: 379. ‘Ik beschouwde het als mijn plicht om te vuren, en wel om goed te vuren’, ging Dyer zichzelf later verdedigen.
Anne Morgan
Haar vader was de steenrijke bankier J.P. Morgan. Anne zocht het gezelschap van vriendinnen en manifesteerde zich tijdens en na de Grote Oorlog als filantroop. Haar hoofdkwartier van toen getuigt nu als museum van de vriendschapsband tussen Frankrijk en de Verenigde Staten.
James Edmonds
Sir James Edward Edmonds schreef namens de Britten de officiële geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog. Een monumentaal werk, maar dan veeleer om de veelheid aan informatie dan om de reikwijdte van de emoties achter al dat feitenmateriaal.
Maurice Hankey
Een oorlog kan niet zonder een secretariaat. Aan Britse zijde drukte topambtenaar Maurice Hankey achter de schermen een stempel op de strijd. En ook tijdens de vredesbesprekingen in Parijs liet hij zich gelden. In het Fontainebleau Memorandum, dat een evenwicht tussen Franse onverbiddelijkheid en Amerikaanse toegeeflijkheid beoogde, was de hand van Hankey te herkennen.
Béla Kun
Niet langer dan 133 dagen duurde de socialistische heilstaat waarin Béla Kun het door de geallieerden vernederde Hongarije had omgevormd. Ook het experiment van ‘cultureel terrorisme‘, waarvan de beginselen van de vrije liefde een vitaal deel uitmaakten, zou niet beklijven.
Jaroslav Hasek
‘Ik ben een idioot van ambtswege’, meldt de brave soldaat Svejk gehoorzaam. En als zijn superieur hem met de strop dreigt, vraagt Svejk of de luitenant soms ook wat extra vermicelli voor de kippensoep wil. Achter het rondborstige romanpersonage van Svejk gaat de Tsjechische auteur Jaroslav Hasek schuil. Zelf ook een vreemd sujet.
Saad Zaghlul Pasha
De geallieerden die in Parijs de vrede aan het regelen zijn, hoopt Saad Zaglul Pasha tot onafhankelijkheid voor zijn Egypte te bewegen. IJdele hoop: de nationalist van de Nijldelta wordt door de Britten verbannnen naar Malta.
Henry Cabot Lodge
De zeperd van president Woodrow Wilson, die zijn Verenigde Staten achter Versailles noch Volkerenbond kreeg, is voor een groot deel op het conto te schrijven van de Republikeinse senator Henry Cabot Lodge. Toch meende die dat zijn natie ‘the world’s best hope’ was.
‘Een bolsjewiek, een Jood’ – zo werd Kurt Eisner door zijn moordenaar gezien. Ook de door Eisner uitgeroepen vrijstaat Beieren bleef geweld – eerst van links, daarna van rechts – niet bespaard.
Friedrich Ebert
Duitsland voortaan een republiek? En hij mag als de nieuwe rijkskanselier met steun van alle socialistische partijen een arbeidersregering gaan vormen? Razend is Friedrich Ebert, voorman van de SPD, over het voldongen feit waarvoor hij zich op 9 november 1918 gesteld ziet door toedoen van zijn partijgenoot Philip Scheidemann. Maar de geest is uit de fles. Ebert zal ook de eerste president worden van de nieuwe Weimarrepubliek.
Veertien Achttien 