Eddie Rickenbacker
‘Fast Eddie’ was voor de oorlog al een held, maar dan in snelle auto’s. De Grote Oorlog maakte van Eddie Rickenbacker in de lucht dé Amerikaanse aas. Ook na de oorlog bleef hij tot de verbeelding spreken. Zo dobberde meneer in de Tweede Wereldoorlog na een noodlanding 24 dagen lang rond op een rubberen vlot in de Grote Oceaan.
Manfred von Richthofen
De aas aller azen, Manfred von Richthofen alias de Rode Baron, wordt daags na zijn tachtigste overwinning in de lucht zelf neergehaald. Door wie? Een Australische schaapscheerder wellicht.
Duitse bommenwerpers zaaien dood en verderf boven Engeland. Edward Ashmore is de man die de luchtverdediging ter hand gaat nemen. Zijn ‘balloon barrages’ zijn geen succes.
Hij was niet alleen een topaas, maar ook de tacticus en de instructeur van het luchtruim: Oswald Boelcke. Generaties jachtvliegers hebben de Dicta Boelcke tot zich genomen. Niet de vijand, maar een vriend gaf Boelcke zijn kus des doods.
‘Zoals sommige mensen zuurstof nodig hebben’, schreef zijn vader, ‘zo had Victor gevaar nodig.’ En dus was Victor Chapman op zijn plaats in het Escadrille Americaine, een eenheid van Amerikaanse vrijwilligers in de Franse luchtmacht. Chapman was de eerste van de flyboys die sneuvelde.
‘Dichter van het slachthuis’. ‘Johannes de Doper van het Italiaanse fascisme’. ‘De eerste Duce’. Vele bijnamen heeft Gabriele D’Annunzio geoogst. Dandy en durfal tegelijk hunkert de beroemdste Italiaan tussen Verdi en Mussolini naar een glorieuze dood. En toch zal hij oud sterven – hij wel.
Voor de oorlog was hij al een idool. Adolphe Pégoud sprong met een parachute uit zijn vliegtuig en wist duizelingwekkende loopings te vliegen. De oorlog maakt van de acrobaat een krijger. Hij is de eerste Fransman die tot ‘aas’ wordt gekroond, maar een zondagsschot van een Duitser maakt een eind aan zijn heldenepos, hoog boven Petit-Croix.
Was hij een zakenman zonder scrupules, voor wie de oorlog vooral een kans was om geld te verdienen? Of moeten we Anthony Fokker beschouwen als een genie, die de ondernemer, de uitvinder en de avonturier in zich verenigde? Loyaliteit was in elk geval geen kernbegrip bij de Nederlander die eerst Duitser werd en daarna Amerikaan. Ook niet in de liefde.
Veertien Achttien 