Ferdinand Foch
Het Duitse Voorjaarsoffensief van 1918 dwingt Britten en Fransen om hun strategie in één hand te leggen: die van Ferdinand Foch. De generalissimo mag de oorlog voeren, maar de vrede niet maken. ‘Dit is geen vrede’, zal hij voorspellen, ‘dit is een wapenstilstand voor twintig jaar.’
De gemeenste typering van Sir Douglas Haig: ‘Schotlands grootste generaal. Hij heeft de meeste Engelsen gedood.’ De Somme en Passchendaele zijn onlosmakelijk aan zijn naam verbonden.
Vijf maanden maar heeft Robert Nivelle aan het westelijk front op de bok mogen zitten; vijf maanden, waarin zijn koets in het spoor geraakte van Adelaide noch Victoire.
Sir William Robertson
Sir William Robertson stond het grootste deel van de oorlog tussen het Britse kabinet en zijn leger in. Toch een knappe prestatie voor iemand die de ‘h’ amper over zijn lippen kreeg.
Viriel, dominant, meedogenloos John ‘Black Jack’ Pershing was een gestaald militair. Maar ook de oorlog kon het grote verdriet van de Amerikaanse legeraanvoerder niet wegnemen.
Charles Mangin
‘De slager’ noemden de soldaten hem wel. Erger nog: ‘de menseneter’. Charles Mangin nam in het krijgsbedrijf menselijke verliezen voor lief. Met het eind van de oorlog had hij ook geen vrede.
Friedrich von Bernhardi
De vraag luidt: was de oorlogshitser Friedrich von Bernhardi representatief voor het wilhelminische Duitsland? In 1912 schreef hij zijn stukgelezen boek ‘Duitsland en de volgende oorlog’. En in die volgende oorlog werd hij als generaal opgenomen in de orde van zijn grootste held, de Pruisische koning Frederik de Grote.
Zijn vader stond aan de basis van de assyriologie en ontcijferde het spijkerschrift. Maar de wrede Assyriërs van vaderlief zouden met stomheid zijn geslagen door de Grote Oorlog, waaraan de zoon deelnam. Vooral bekend als de man van de ‘first day on the Somme’ mocht sir Henry Rawlinson uiteindelijk in vrede sterven na een potje cricket en polo.
Aleksej Broesilov
Voor de grootste geallieerde victorie sinds de Slag aan de Marne, september 1914, tekent in het oosten de Russische generaal Aleksej Broesilov. Militaire historici zijn de loftrompet blijven steken over de man die de tsaar niet al te trouw was: na de oorlog zou hij in het Rode Leger gaan dienen.
De Fransen bij Verdun ‘weissbluten’: die kille strategie komt in 1916 uit de koker van de Duitse chef-staf Erich von Falkenhayn. Lang geniet hij het vertrouwen van de keizer, maar als Einzelgaenger moet Falkenhayn uiteindelijk het veld ruimen voor Hindenburg. Op een succesvolle campagne in Roemenie volgen nederlagen in Palestina en de spreekwoordelijke nachtkaars in Wit-Rusland.
Veertien Achttien 